ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าในยุคสมัยปัจจุบันนี้ มองไปทางไหนก็มักจะเจอแต่ Bauhaus เต็มไปหมด อาจจะมาในรูปแบบของโปสเตอร์ตามงานศิลปะ หรือร้านคาเฟ่สุดชิคที่มีเฟอร์นิเจอร์ที่ดูดีมีสไตล์ แล้วเคยสงสัยกันไหมว่าจริงๆแล้วคำว่า “Bauhaus” มันคืออะไรกันแน่ แล้วมีที่มาอย่างไร วันนี้เราจะมาไขข้อสงสัยกัน
.
Bauhaus จริงๆแล้วคือชื่อโรงเรียนศิลปะและสถาปัตยกรรมแห่งนึงในนครไวมาร์ ประเทศเยอรมัน ชื่อเต็มคือ Staatliches Bauhaus กำเนิดขึ้นในปี 1919 โดยสถาปนิกชื่อดัง Walter Gropius เป็นผู้ริเริ่มแนวคิดโมเดิร์นก่อตั้งเพื่อต้องการผสมผสานความคิดสร้างสรรค์และการผลิตสมัยใหม่เข้าด้วยกัน ด้วยรูปแบบการสอนใหม่ๆ คือสอนให้นักศึกษา ‘ทำงานออกแบบควบคู่กับงานช่างฝีมือ ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบงานออกแบบ และเน้นไปที่ความเรียบง่ายตรงไปตรงมา’ สอนวิธีการสร้างแรงบันดาลใจให้กับเด็กๆ Bauhaus กลายเป็นโรงเรียนทางด้านศิลปะและสถาปัตยกรรม ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรป และยังจุดประกายโรงเรียนด้านศิลปะอื่นๆ รวมทั้งสถาปัตยกรรมโมเดิร์นอีกด้วย
.
.
Walter Gropius ผู้ก่อตั้ง Bauhaus
.
เมื่อเวลาผ่านไป 14 ปี (1933)โรงเรียนนี้ถูกปิดไปถาวรโดยคำสั่งของพรรคนาซี
ด้วยเหตุผลที่ชวนอึ้ง นั้นก็คือฮิตเลอร์ไม่ชอบศิลปะสมัยใหม่ (modern art) เขามองว่าศิลปะสมัยใหม่ดูถูกต้นแบบความคลาสสิกและกล่าวว่า “ศิลปะสมัยใหม่บิดเบือนความเป็นจริง ถ้าคนเยอรมันเสพศิลปะเหล่านั้น จะทำให้จิตใจบิดเบี้ยว แปดเปื้อน” เขาบัญญัติชื่อให้งานศิลปะเหล่านั้นใหม่ว่า ‘Entartete Kunst’ (Degenerate art) หรือ ‘ศิลปะเสื่อมทราม’ และมีความตั้งใจอันแรงกล้าในการกำจัดให้หมดสิ้นไป พรรคนาซีเริ่มตัดงบประมาณ สร้างแรงกดดัน ทำให้เสียชื่อเสียง จนสถาบันต้องปิดตัวลงในระยะหนึ่ง และย้ายไปเปิดตัวขึ้นใหม่ในเมืองเดสเซาหลังจากนั้นต่างคนต่างก็แยกย้ายกันไปใช้ชีวิตและทำงานของตนเอง แต่สิ่งที่น่าประหลาดใจที่สุดคือไม่ว่าจะผ่านไปกี่ยุคสมัยแนวคิดปรัชญาแบบ Bauhaus ยังคงอยู่พวกเขาได้ส่งต่อสร้างสรรค์ผลงานที่นำพาความ ‘เรียบง่าย’ เข้าสู่กระบวนการผลิตและได้กำหนดนิยามใหม่ให้กับความงามที่เราเรียกกันในวันนี้ว่า “Bauhaus Design”
.
ปี 1933 โรงเรียนปิดตัวไปเพราะระบอบนาซี
.
โรงเรียน Bauhaus นครเดสเซา ประเทศเยอรมัน
.
.
แล้ว Bauhaus Design รูปแบบเป็นอย่างไร?
มักใช้รูปทรงเรขาคณิตในการออกแบบ นำมาวางต่อกันให้มีมิติ เน้นความเรียบง่าย ชัดเจน ตรงไปตรงมา นิยมใช้แม่สี สีแดง สีเหลือง และสีน้ำเงิน มาใช้ในการตกแต่งสไตล์นี้ ลดทอนรายละเอียดเพื่อให้เห็นถึงลวดลายของวัสดุ ส่วนที่สำคัญของงานเพราะเหตุนี้ Bauhaus Design จึงสามารถเข้าได้กับทุกวัฒนธรรม ส่งอิทธิพลให้กับทั้งโลกและยังเหลือมาจวบจนปัจจุบัน เรามักจะพบเห็น Bauhaus Design กันจากงานเฟอร์นิเจอร์ที่คาเฟ่หลายๆร้านใช้กัน หรือแม้กระทั่งรูปแบบของงาน Graphic Design, Poster Design ที่กำลังกลับมาบูมสุดๆ
.
Poster (Bauhaus design)
.
Poster (Bauhaus design)
.
เก้าอี้ Wassily โดย Marcel Breuer (นักศึกษาคนแรกของ Bauhaus) ก็เกิดมาจากแรงบันดาลใจจากด้ามจับจักรยานยุคใหม่
.
เรียกได้ว่า Bauhaus ไม่ได้เป็นเพียงแค่ชื่อโรงเรียนแต่เป็น “ปรัชญา” การออกแบบ ต้นแบบของ Modernist design ความเรียบง่ายยังคงมีอิทธิพลที่ส่งต่อกันมาจนถึงปัจจุบันแทรกซึมอยู่ในทุกสาขาวิชาการออกแบบ ไม่ว่าจะในโลกของสถาปัตยกรรมหรือแม้กระทั่งเฟอร์นิเจอร์ก็ตาม
